Jaws kitap özeti

Köpek balıkları deniz bilimciler ve biyologlar tarafından en az evrim geçirmiş olan ve bu güne kadar bir çok özelliğini koruyarak gelen bir deniz memelisi türü olarak nitelenmiştir. Gerek mükemmel fizyolojik yapıları ile gerekse denizin acımasız avcıları olma özellikleri ile bu tür, daima insanların ilgisini çekmiştir. İnsanoğlunun merakı bu müthiş et obur yırtıcıya karşı duyduğu korkuyu geçmiş ve bu nedenle köpek balıkları ile ilgili yüzlerce çalışma yapılmaktadır. Köpek balıklarının alışkanlıklarını, nasıl çiftleştiklerini, nasıl beslendiklerini ve türlerini araştırmak üzere bir çok dev akvaryum ve yapay havuz oluşturulmuş ve bir çok bilim adamı hayatlarının ve araştırmalarının büyük bir bölümünü bu deniz memelisini tanımaya ve onun hakkında bilgi edinmeye adamıştır.

“Jaws” kitabının yazarı Peter Benchley de bu konuda uzun süreli araştırmalar yapan bir yazardır. Benchley sadece köpek balıkları hakkında değil farklı denizlerde yaşayan bir çok canlı türü hakkında bilgi sahibi olmuştur. Benchley bu kitabında köpek balıklarının en tehlikeli ve yırtıcı türü olan Beyaz Dev (Great White) cinsini çok güzel bir tema içerisinde insanlara tanıtmıştır. Daha sonra beyaz perdeye de aktarılan “Jaws” okunduğu ve gösterildiği dönemlerde çok büyük ilgi görmüş ve etkisinde kalan kişilerde deniz hakkında daha farklı duygular uyandırmıştır.

Kitapta anlatılan olay Amerika’nın Kaliforniya eyaletinin güney sahillerinden olan Amity Beach’de geçmektedir. Ekonomisi tamamen deniz turizmine dayalı olan bu küçük sahil kasabasının belediye başkanı daha fazla turist çekmek maksadıyla sezon arefesinde plajlarının reklamını yaparken genç bir kadının anlaşılmaz bir şekilde bir köpekbalığı tarafından parçalanması turizme darbe vuracağı düşüncesi ile örtbas edilmeğe çalışılır. Bu durumdan en fazla etkilenen ve tedbir alınmasından yana olan kişi kasabanın polis müdürü Brody’dir. Fakat kasabanın ekonomik gelirini düşünmemekle suçlanarak istenmeyen adam olur.

Deniz sezonunun açılış törenleri için yapılan hazırlıklar sona erer ve binlerce Amerikalı bu güzel sahil kasabasının denizinden faydalanmak için Amity Beach’e akın eder. Tören günü belediye başkanı konuşma yapar ve daha sonra insanlar akın akın denize girer. Brody tetikte beklemektedir. Tam o sırada beklediği gerçekleşir. Dev bir köpekbalığı insanlara saldırır ve ortalığı kana bular. İnsanlar çaresizlik ve dehşet içinde sahile koşarlar. İş işten geçmiştir. Kasabanın turizm gelirine engel olacağı düşüncesiyle basit bir köpek balığı saldırısı olarak nitelendirilen ilk olaydan sonra tedbir alınmaması bir çok insanın hayatına mal olmuştur.

Olay duyulunca kasabaya Matt Hooper adında bir deniz biyoloğu ve köpek balığı uzmanı gelir. Brody ve Hooper birlikte bu balığı bulup avlamak için tecrübeli bir köpek balığı avcısı olan Quint’e giderler ve yanlarına gereken malzemeyi alarak tekneyle açılırlar. Dev bidonlara bağlı altı adet zıpkın sürekli hazırda bekletilmektedir. Beyaz devi çekmek için devamlı denize et parçaları ve kan dökerler. Günlerce süren bekleyişten sonra nihayet köpek balığına rastlarlar. Hooper’ın bilimsel metotları ile Quint’in tecrübelerine dayalı zorlu metotları çatışmaktadır. Balık, su yüzeyine çıktığında saplamayı başardıkları altı zıpkın ve bunlara bağlı bidonu deniz dibine çekmeyi başarır. Köpek balığının bu üç adamla alay edercesine oynaması hepsinin balığa karşı duyduğu kini artırır. Hooper kafesle dalmaya karar verir. Dokunduğu anda ateşlenen ve mermisi bir fili rahatlıkla öldürecek kadar güçlü olan bir zıpkınla, getirmiş olduğu kafesin içerisinde denize indirilir. Köpek balığı geldiğinde silahını kullanamaz ve balık kafesini darbelerle delince kaçmaya çalışır fakat balık Hooper’ı parçalar.

Balık daha sonra tekneye saldırır. Parçalanan tekneden denize kayan Quint balığa yem olur. Brody’e saldırmak için geri dönen balık Brody’nin yem olarak attığı oksijen tübünü yutar. Tekne tamamen batmak üzere iken silahı ile balığa ateş eden Brody balığın ağzındaki oksijen tübüne isabet ettirir ve patlatır. Balık paramparça olur. Geriye kalan tahta parçalarından birine tutunan Brody sahile doğru yüzer. Terör sona ermiştir.

Kitap okuyucuların hayal dünyalarını harekete geçiren bir eser olmaktan çok, o zamana kadar hakkında pek fazla bir şey bilinmeyen bu deniz memelisini insanlara daha yakından tanıtması açısından kıymetli bir eserdir. Bir anlamda Benchley “Jaws” kitabı ile bir ekolün başlatıcısı olmuştur. Kendisinden sonra bir çok yazar ve film yapımcısı Jaws filmine ve kitabına gösterilen ilgiden yola çıkarak bu konuda başka eserler ortaya koymuşlardır. Peter Benchley’in de bu kitabı yazarken belki de denizin bilinmeyen ve acımasız yönünü anlatarak dünya klasiklerine geçmiş olan “Mobydick” i örnek almıştır. Fakat yine de seçmiş olduğu detaylar ve sürükleyici anlatımı ile “Jaws” kitabını herkesin okuyabileceği bir macera ve korku eseri olarak insanlığa sunmuştur.